Płaskorzeźby i rzeźby zdobiące Loretę w Rumburku czynią ją jedną z najbardziej wartościowych loret w Republice Czeskiej. Wartościowa pod względem architektonicznym powłoka zewnętrzna kaplicy loretańskiej stanowi barokową kopię włoskiego oryginału renesansowego. Przedmiotem kultu pielgrzymów jest Święty Domek – dom Maryi Panny w Nazaret, w którym miało miejsce Zwiastowanie narodzin Zbawiciela, wychował się Jezus i żyła Święta Rodzina.
Święty Domek wybudowano z inicjatywy właściciela posiadłości rumburskiej, hiszpańskiego granda i dyplomaty Antoniego Floriana księcia Liechtenstein. Budowa przebiegła w latach 1704–1707, na podstawie planów wybitnego architekta barokowego, Johanna Lucasa Hildebrandta z Wiednia. Impulsem do budowy kaplicy stała się wizyta księcia Antoniego w miejscu pielgrzymkowym w Loreto pod Ankoną (Włochy), na wybrzeżu Morza Adriatyckiego. Rumburską Loretę poświęcono 15 września 1707 r.
Zewnętrzne dekoracje ścienne
Podobnie jak oryginalna Santa Casa we włoskim Loreto, rumburski Święty Domek częściowo otoczony jest zewnętrznym korytarzem, który przechodzi następnie w bogato zdobioną elewację. Dekoracje zewnętrzne kaplicy loretańskiej dokończono w 1709 r. Zarówno autor, jak i motywy pierwotnych dekoracji reliefowych Świętego Domku pozostają nieznani. Przypuszczalnie były to również sceny z życia Maryi Panny i legendy loretańskiej o przeniesieniu Świętego Domku przez aniołów z Nazaretu do Loreto.
Autorem dwudziestu posągów z piaskowca przedstawiających Sybille i proroków jest Franz Biener (1682-1742). Posągi Bienera przewyższają jakościowo posągi we wszystkich pozostałych czeskich kaplicach loretańskich. Biener był również autorem 16 rzeźb krewnych Jezusa, pierwotnie umieszczonych na dachu kaplicy loretańskiej. Loreta w Rumburku była jedynym Świętym Domkiem na świecie posiadającym tego typu dekoracje. Po 1808 r. płaski dach przebudowano na czterospadowy, przenosząc dziewięć zachowanych posągów na balustradę przed budynkiem wstępnym Lorety.
Wnętrze Świętego Domku
Proste i pozbawione okazałych dekoracji wnętrze kaplicy loretańskiej pomyślane zostało jako przeciwieństwo wspaniałych zdobień zewnętrznych. Kaplica przedzielona jest drewnianą ścianą ołtarza. Malowidła naścienne przedstawiają sceny z życia Maryi Panny. Do dzisiejszego nieautentycznego stanu wnętrza Świętego Domku przyczyniły się prace restauratorskie w latach 80. XX wieku.
Czarna Matka Boska Loretańska
Oprócz Świętego Domku przedmiotem kultu pielgrzymów jest również rzeźba Czarnej Madonny. Jej wykonanie zlecił w 1691 r. książę Antoni Florian Liechtenstein, po wizycie w Loreto we Włoszech. W trzy lata później rzeźbę pobłogosławił w Rzymie papież Innocenty XII. W 1703 r. rzeźbę z drewna lipowego przewieziono do Rumburka. Kult Maryi Panny związany był z trzydziestoma cudownymi uzdrowieniami, odnotowanymi w kronice loretańskiej do końca XIX wieku.